IELTS_Ô NHIỄM ÁNH SÁNG

Ô NHIỄM ÁNH SÁNG

 

“Ô nhiễm ánh sáng” là cụm từ để chỉ một loại ô nhiễm có thật, ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống, sức khỏe người dân từ việc lạm dụng quá nhiều loại đèn điện thắp sáng tại các đô thị hiện nay. Các nhà khoa học tại Hong Kong vừa công bố nghiên cứu cho thấy, đặc khu hành chính này là một trong những thành phố có mức độ “ô nhiễm ánh sáng” tồi tệ nhất trên thế giới, vượt quá 1.000 lần mức độ cho phép vào buổi tối.

Thực tế cho thấy, con người đang quá lạm dụng vào nguồn ánh sáng từ bóng đèn điện. Ở những thành phố lớn, những chiếc đèn đường sáng rực, đèn cao áp chiếu sáng công trường, những biển hiệu quảng cáo... đã tạo ra một nguồn ô nhiễm vô hình, một sát thủ trực tiếp ảnh hưởng tới sức khỏe của con người.

Năng lượng phát sinh từ việc chiếu sáng ban đêm làm tăng một lượng lớn khí CO2 và các loại khí nhà kính khác. Hơn nữa, nó còn góp phần vào hiệu ứng ấm lên của trái đất. Tất cả đều do nhu cầu lãng phí về năng lượng ánh sáng của con người.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, ánh sáng không cần thiết và thiết kế thiếu hợp lý được coi là một dạng ô nhiễm. Trong một thế giới ngày càng hiện đại hơn, dạng ô nhiễm này đang tác động đến chúng ta một cách âm thầm. Nó chính là một "sát thủ thị lực" đáng sợ đối với con người. Ô nhiễm ánh sáng từ các bóng đèn màu sắc sặc sỡ (còn gọi là ô nhiễm ánh sáng màu) không những tạo ra bất lợi đối với mắt mà còn gây rối loạn cho thần kinh, khiến cho con người dễ xuất hiện các triệu chứng như: choáng váng, chóng mặt, khó chịu trong người, buồn nôn, mất ngủ, mất tập trung, cơ thể mệt mỏi, cáu gắt thường xuyên, buồn phiền... Theo nghiên cứu, nếu như bị các tia tử ngoại sinh ra bởi các bóng đèn ánh sáng màu trong sân khấu chiếu xạ trong thời gian dài sẽ xuất hiện các triệu chứng chảy máu mũi, rụng răng, đục thủy tinh thể, thậm chí dẫn tới bệnh máu trắng và các bệnh nguy hiểm khác…

Điện năng và ánh sáng là cơ sở của sự phát triển kinh tế và đáp ứng nhu cầu của cuộc sống con người. Tất nhiên, các nước phát triển không thể thiếu hai yếu tố này. Nhưng với sự đe dọa của ô nhiễm ánh sáng như hiện nay, các nhà khoa học đang nỗ lực nghiên cứu các nguồn thay thế, giảm bớt tác hại tiềm tàng do ánh sáng nhân tạo mang lại. Để giải quyết vấn đề cấp bách này, các nhà khoa học ở một số quốc gia đã chuyển sang biện pháp sử dụng "màu sinh thái". "Màu sinh thái" là những màu sắc đem lại cảm giác dễ chịu cho đôi mắt, không gây phản quang hay ảnh hưởng đến sức tập trung của thị giác.

Chẳng hạn như khi trang trí kiến trúc trong phòng, người ta sử dụng màu vàng lúa, xanh nhạt thay cho màu trắng kích thích mắt, thậm chí trang phục cũng cần theo màu sinh thái, không nên mặc quần áo màu trắng tuyết gây ra cảm giác không dễ chịu cho thị giác người xung quanh. Ngoài ra, các nhà khoa học còn khuyến khích mọi người nên sử dụng đèn có lồng cách nhiệt, giảm công suất chiếu sáng ngoài trời. Bóng đèn có lồng cách nhiệt (thường là lồng kính) tốn ít công suất và giúp tiết kiệm năng lượng, chi phí và giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.

If you walk outside in the middle of the night what do you see in the sky? You probably see stars	Nếu bạn đi bộ ra ngoài vào giữa đêm thì bạn nhìn thấy gì trên bầu trời? Bạn có thể nhìn thấy các vì sao
If you live in the country, you can see many stars	Nếu bạn sống ở đồng quê, bạn có thể nhìn thấy rất nhiều sao
But if you live in a city, you may notice only a few	Nhưng nếu bạn sống trong thành phố, bạn có thể thấy rất ít
This difference is important	Sự khác biệt này rất quan trọng
What happened to all the stars? The stars are still in the sky	Vậy chuyện gì đã xảy ra với tất cả các ngôi sao? Các ngôi sao vẫn còn trên bầu trời
But people cannot see them because of light pollution	Nhưng mọi người không thể nhìn thấy chúng vì ô nhiễm ánh sáng
Too much light can make it difficult to see the night sky	Quá nhiều ánh sáng có thể làm cho chúng  ta gặp khó khăn khi nhìn bầu trời đêm
But light pollution affects more than just the night sky	Nhưng ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng nhiều thứ hơn bầu trời đêm
It affects all life on earth	Nó ảnh hưởng đến tất cả sự sống trên trái đất này
Some scientists warn that light pollution damages people and animals	Một số nhà khoa học đã cảnh báo thiệt hại ô nhiễm ánh sáng gây ra cho con người và động vật
These scientists are working to save the night sky	Các nhà khoa học đang làm việc để cứu vớt bầu trời đêm
Thousands of years ago, it was common to see many stars in the sky	Hàng ngàn năm trước, việc xem rất nhiều ngôi sao trên bầu trời là rất bình thường
That was because there were no lamps or electric lights	Đó là bởi vì không có đèn hay đèn điện
People who wanted light needed to build a fire	Nhưng con người muốn ánh sáng cần thiết để nhóm lửa
However, this changed with the invention of electricity	Tuy nhiên, điều này đã thay đổi với sự phát minh của điện
More and more people could buy electric, or artificial lights	Ngày càng có nhiều người có thể mua đèn điện, hoặc đèn nhân tạo,
They could put the artificial lights in their houses, businesses and streets	Họ có thể đưa ánh sáng nhân tạo vào trong nhà, doanh nghiệp và các đường phố của họ
“Over the past 50 years the population has moved closer to cities	"Trong 50 năm qua người dân đã di cư gần hơn đến các thành phố
Cities have gone brighter, using more lights	Các thành phố đã sáng hơn với việc sử dụng nhiều đèn
And that means that most people growing up today will never see beautiful groups of stars	Và điều đó có nghĩa rằng hầu hết mọi người chúng ta khi lớn lên ngày  nay sẽ không bao giờ nhìn thấy các chùm ngôi sao xinh đẹp nữa
They will never see a natural night sky	Chúng ta sẽ không bao giờ nhìn thấy một bầu trời đêm tự nhiên
They will never be inspired by it	Chúng ta sẽ không bao giờ có được niềm hứng thú khi xem nó nữa
And we think that is very tragic	Và chúng tôi nghĩ rằng đó điều rất bi thảm
Today, people are surrounded by light even at night time	Ngày nay, mọi người đang bao quanh bởi ánh sáng, ngay cả vào ban đêm
Much of this light is not necessary	Phần lớn ánh sáng này là không cần thiết
Or the light travels where it should not be and it creates light pollution	Hoặc ánh sáng đi tới nơi mà nó không nên tới và nó đã tạo ra ô nhiễm ánh sáng
Light pollution is any artificial light that goes where it is not supposed to be	Ô nhiễm ánh sáng xảy ra khi bất kỳ ánh sáng nhân tạo nào tới nơi nó không nên tới
For example, a person can put a light on the outside of his house	Ví dụ, một người có thể đặt một ánh sáng ở bên ngoài ngôi nhà của mình
It shines on his own house	Nó tỏa sáng trên chính ngôi nhà của mình
But the light could be too strong	Nhưng ánh sáng đó có thể quá mạnh
It may also shine on his neighbor’s house	Nó cũng có thể tỏa sáng lên nhà lân cận
The extra light shining on the neighbor’s house is one kind of light pollution	Ánh sáng phụ chiếu vào nhà hàng xóm là một trong những loại ô nhiễm ánh sáng
Other light pollution can come from cities	Ô nhiễm ánh sáng khác có thể đến từ các thành phố
Have you ever travelled to a big city at night? You may have noticed that the big city looks like it is glowing	Bạn đã bao giờ đi du lịch đến một thành phố lớn vào ban đêm chưa? Bạn có thể nhận thấy rằng các thành phố lớn có vẻ như đang phát sáng
It has a low, soft, light all around it	Có một ánh sáng yếu và mềm mại xung quanh nó
Pictures from space show the soft lights of cities from all over the world	Các hình ảnh chụp từ không gian hiển thị các ánh sáng mềm mại của thành phố từ khắp nơi trên thế giới
But is all this light really a big problem? People need light to see	Nhưng tất cả các ánh sáng này thực sự có phải là một vấn đề lớn hay không? Mọi người cần ánh sáng để nhìn
They need light to work and drive safely at night, and for many other things! But scientists say that this extra light has proven effects on living creatures animals and humans	Chúng ta cần ánh sáng để làm việc và lái xe an toàn vào ban đêm, và cho nhiều thứ khác! Nhưng các nhà khoa học nói rằng ánh sáng phụ này đã có những tác động tiêu cực lên đời sống sinh vật và động vật
One animal affected by light pollution is the sea turtle	Một loài vật bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm ánh sáng là những con rùa biển
Pregnant sea turtles always lay their eggs on a dark beach	Các rùa biển đang mang thai luôn đẻ trứng trên bãi biển tối
The beach is near the water, but covered in sand	Bãi biển gần nước, nhưng được bao phủ bởi cát
The turtle digs a hole in the sand and lays her eggs	Rùa mẹ đào hố trong cát và đẻ trứng
When the baby sea turtles are born, they climb out of their eggs	Khi rùa con biển được sinh ra, chúng trèo ra khỏi trứng
Bob Parks describes how these baby sea turtles, or hatchlings, are affected by light pollution	Bob Parks mô tả cách những con rùa con biển, mới nở, bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm ánh sáng
“For thousands of years, sea turtle hatchlings, when they come out, have moved toward the brightest light source in the sky	"Trong hàng ngàn năm, các rùa con biển, khi mới sinh ra, chúng sẽ di chuyển về phía nguồn sáng sáng nhất trên bầu trời
That has been the stars over the water	Đó là các ngôi sao trên mặt nước
That gets them into the water safely when they hatch at night	Điều đó giúp chúng xuống nước một cách an toàn khi chúng sinh vào ban đêm
If you have lights from buildings behind the beach, when the hatchlings come out, they are drawn to the brightest light source	Nếu chúng ta có ánh sáng từ các tòa nhà phía sau bãi biển thì khi mới nở ra, các rùa con sẽ đi về các nguồn ánh sáng rực rỡ đó
That is often a car parking lot or a road	Đó thường là một bãi đậu xe ô tô hoặc một con đường
The hatchlings never make it back to the water	Các con non này sẽ không bao giờ trở lại vào biển
Today sea turtles are finding fewer and fewer dark beaches	Các rùa biển ngày nay đang tìm kiếm rất ít các bãi biển tối
But people like Bob Parks work to fix this situation	Nhưng những người như Bob Parks đang nổ lực làm việc để khắc phục tình trạng này
Parks works with the government	Parks làm việc với các chính phủ
This part of the government works to manage and protect animals	Một phần việc của chính phủ là để quản lý và bảo vệ động vật
Together, they redesign public lighting like the lights in car parking lots and roads	Khi làm việc cùng nhau, họ sẽ thiết kế lại việc chiếu sáng công cộng như đèn trong bãi đậu xe ô tô và đường giao thông
They use less intense lights	Họ sử dụng đèn ít sáng hơn
Public lights are usually a blue color, similar to stars	Đèn công cộng thường màu xanh, tương tự như sao
So instead they use a light that is a little different in color	Vì vậy, thay vào đó họ sử dụng một ánh sáng khác một chút về màu sắc
The hatchlings do not go toward the yellow, orange or red lights	Các rùa con sẽ không đi về phía ánh đèn vàng, cam hay đỏ
Birds experience problems because of light pollution too	Các loài chim cũng gặp vấn đề vì ô nhiễm ánh sáng
Many birds travel to a different area of the world to mate and lay eggs	Nhiều loài chim đi di trú tới một khu vực khác nhau của thế giới để giao phối và đẻ trứng
They often travel at night	Chúng thường đi vào ban đêm
But lights from tall buildings can lead the birds off their natural path	Nhưng ánh sáng từ các tòa nhà cao tầng có thể dẫn những con chim này ra khỏi con đường tự nhiên của chúng
A bird may use all its energy flying the wrong way	Một con chim có thể sử dụng tất cả năng lượng của mình nếu nó bay lầm đường
It may be too tired to continue its natural path	Nó có thể quá mệt mỏi để tiếp tục con đường tự nhiên của mình
Birds may also crash into brightly lighted buildings	Chim cũng có thể rớt xuống các tòa nhà rực rỡ được thắp sáng
They may die	Và chúng có thể chết
Light pollution also has proven effects on humans	Ô nhiễm ánh sáng cũng có những tác động đến con người
Hormones are chemicals in people’s bodies	Hormon là những hóa chất trong cơ thể con người
They help the body to grow and develop	Chúng giúp cơ thể tăng trưởng và phát triển
Light influences these hormones	Ánh sáng ảnh hưởng đến các hormone này
One of these hormones is called melatonin	Một trong những hormone được gọi là melatonin
Melatonin governs when people sleep and wake	Melatonin hoạt động khi chúng ta ngủ và thức
Light can suppress melatonin	Ánh sáng có thể ngăn chặn melatonin
Yet many people go to bed with the lights on	Tuy nhiên, nhiều người đi ngủ với đèn sáng
This suppresses melatonin	Điều này gây ức chế melatonin
These people do not sleep well	Những người này không ngủ sâu được
Some people also work in the middle of the night	Một số người cũng làm việc vào giữa đêm
They work in artificial light	Họ làm việc trong ánh sáng nhân tạo
Then they sleep during the day	Sau đó, họ ngủ ngày
Experts say that this also has bad effects on a person’s hormones especially melatonin	Các chuyên gia nói rằng điều này cũng có ảnh hưởng xấu đến nội tiết tố của những người này đặc biệt là melatonin
Some studies show that when people continually suppress their melatonin, they have higher rates of health problems	Một số nghiên cứu cho thấy rằng khi con người liên tục kèm nén melatonin của mình, họ có thể có rủi ro cao hơn về các vấn đề sức khỏe
People can reduce these risks in simple ways	Mọi người có thể giảm thiểu những rủi ro này bằng những cách đơn giản sau
First, do not go to bed with the light on	Đầu tiên, đừng đi ngủ với ánh sáng
And second, if you work in the middle of the night, try to work at similar times for a few weeks	Và thứ hai, nếu bạn làm việc vào giữa đêm, cố gắng làm việc vài lần tương tự trong một vài tuần
Do not work some nights and some days	Đừng làm việc một số ngày vào ban đêm và một số ngày vào ban ngày
Instead, form a pattern	Thay vào đó, hình thành một mô hình
People and animals need light	Con người và động vật cần ánh sáng
But they also need darkness	Nhưng chúng ta cũng cần bóng tối
There are simple ways to solve the problem of light pollution	Có nhiều cách đơn giản để giải quyết vấn đề ô nhiễm ánh sáng
Experts say that people must first use light wisely	Các chuyên gia nói rằng con người đầu tiên phải sử dụng ánh sáng một cách khôn ngoan
Only use the amount of light that you need	Chúng ta chỉ sử dụng số lượng ánh sáng cần thiết mà thôi
Do not think that more light is better light	Đừng nghĩ rằng càng nhiều ánh sáng là càng tốt
People also can greatly reduce light pollution by using well designed lights	Mọi người cũng có thể làm giảm ô nhiễm ánh sáng bằng cách sử dụng ánh sáng được thiết kế tốt hơn
These lights use particular colors	Những bóng đèn được sử dụng với màu sắc cụ thể
They only shine light where it should be	Chúng chỉ tỏa sáng những ánh sáng cần thiết
Using less light and better lighting methods reduces the energy people use	Sử dụng ít ánh sáng và các phương pháp ánh sáng tốt hơn sẽ làm giảm năng lượng mà chúng ta sử dụng