No one knows exactly how the pyramids were built.
Không ai biết chính xác cách các kim tự tháp được xây dựng như thế nào.
Marcus Chown reckons the answer could be 'hanging in the air'.
Marcus Chown cho rằng câu trả lời có thể là 'chưa biết được chắc chắn.
A
The pyramids of Egypt were built more than three thousand years ago, and no one knows how.
Kim tự tháp của Ai Cập đã được xây dựng cách đây hơn ba ngàn năm, và không ai biết làm thế nào.
The conventional picture is that tens of thousands of slaves dragged stones on sledges.
Hình ảnh thông thường là hàng chục ngàn người nô lệ kéo những tản đá trên những con trượt.
But there is no evidence to back this up.
Nhưng không có bằng chứng nào cho thấy điều này.
Now a Californian software consultant called Maureen Clemmons has suggested that kites might have been involved.
Giờ đây, một chuyên gia tư vấn phần mềm của California gọi là Maureen Clemmons đã đề xuất rằng diều có thể đã được tham gia vào.
While perusing a book on the monuments of Egypt, she noticed a hieroglyph that showed a row of men standing in odd postures.
Trong khi nghiên cứu về một cuốn sách viết về các lăng mộ của Ai Cập, cô nhận thấy một chữ tượng hình diễn tả một hàng người đàn ông đứng trong tư thế kỳ lạ.
They were holding what looked like ropes that led, via some kina of mechanical system, to a giant bird in the sky.
Họ đang cầm cái gì trông giống như những sợi dây dẫn qua một số hệ thống cơ khí kina của một con chim khổng lồ trên bầu trời.
She wondered if perhaps the bird was actually a giant kite, and the men were using it to lift a heavy object.
Cô tự hỏi có lẽ con chim đó thực sự là một con diều khổng lồ, và những người đàn ông đang sử dụng nó để nâng một vật nặng.
B
Intrigued, Clemmons contacted Morteza Gharib, aeronautics professor at the California Institute of Technology.
Ngạc nhiên, Clemmons liên hệ với Morteza Gharib, giáo sư hàng không tại Học viện công nghệ California.
He was fascinated by the idea.
Ông đã bị mê hoặc bởi ý tưởng.
'Coming from Iran, I have a keen interest in Middle Eastern science - he says.
'Đến từ Iran, tôi có một mối quan tâm quan tâm đến khoa học Trung Đông- ông nói.
He too was puzzled by the picture that had sparked Clemmons's interest.
Anh ta cũng bối rối vì bức tranh đã gây ra sự quan tâm của Clemmons.
The object in the sky apparently had wings far too short and wide for a bird.
Vật thể trên bầu trời dường như có đôi cánh quá ngắn và rộng cho một con chim.
The possibility certainly existed that it was a kite/ he says.
Khả năng chắc chắn tồn tại rằng đó là một diều / ông nói.
And since he needed a summer project for his student Emilio Graff, investigating the possibility of using kites as heavy lifters seemed like a good idea.
Và vì ông cần một dự án mùa hè cho sinh viên Emilio Graff của mình, việc khảo sát khả năng sử dụng diều nâng những vật nặng dường như là một ý tưởng hay.
C
Gharib and Graff set themselves the task of raising a 4,5-metre stone column from horizontal to vertical, using no source of energy except the wind.
Gharib và Graff tự đặt ra nhiệm vụ nâng một cột đá dài 4,5 mét từ ngang lên thẳng đứng, không sử dụng nguồn năng lượng trừ gió.
Their initial calculations and scale-model wind-tunnel experiments convinced them they wouldn't need a strong wind to lift the 33,5-tonne column.
Các tính toán ban đầu của họ và mô hình thí nghiệm ống gió thu nhỏ thuyết phục họ rằng họ sẽ không cần một cơn gió mạnh để nâng cột 33,5 tấn.
Even a modest force, if sustained over a long time, would do.
Ngay cả một lực vừa phải, nếu duy trì trong một thời gian dài, sẽ làm được.
The key was to use a pulley system that would magnify the applied force.
Then chốt là sử dụng một hệ thống ròng rọc có thể phóng đại lực tác dụng.
So they rigged up a tent-shaped scaffold directly above the tip of the horizontal column, with pulleys suspended from the scaffold's apex.
Vì vậy, họ dựng lên mộthệ giàn giáo có hình cái lều trực tiếp trên đỉnh của cột ngang, với các ròng rọc được treo lên từ đầu của giàn giáo.
The idea was that as one end of the column rose, the base would roll across the ground on a trolley.
Ý tưởng là khi một đầu của cột nâng lên, cơ sở sẽ lăn trên mặt đất trên xe lăn.
D
Earlier this year, the team put Clemmons's unlikely theory to the test, using a 40-square-metre rectangular nylon sail.
Đầu năm nay, nhóm nghiên cứu đưa lý thuyết không thích hợp của Clemmons vào thử nghiệm, sử dụng cách buồm chữ nhật nylon40 mét vuông.
The kite lifted the column clean off the ground.
Diều đã nâng cột rời hẳn khoải mặt đất.
'We were absolutely stunned,' Gharib says.
Gharib nói: "Chúng tôi đã hoàn toàn bị kinh ngạc.
The instant the sail opened into the wind, a huge force was generated and the column was raised to the vertical in a mere 40 seconds.
Ngay khi cánh buồm được buông gió, một lực rất lớn đã được tạo ra và cột đã được nâng lên thẳng đứng chỉ trong vòng 40 giây.
E
' The wind was blowing at a gentle 16 to 20 kilometres an hour, little more than half what they thought would be needed.
Gió thổi vào khoảng 16-20 ki lô mét mỗi giờ, ít hơn một nửa mà họ nghĩ sẽ cần.
What they had failed to reckon with was what happened when the kite was opened.
Những gì họ không nghĩ đến là những gì đã xảy ra khi diều được mở ra.
There was a huge initial force - five times larger than the steady state force,' Gharib says.
Có một lực lượng ban đầu rất lớn, gấp năm lần so với lựcở trạng thái ổ định, "Gharib nói.
This jerk meant that kites could lift huge weights, Gharib realised.
Điều này Jerk có nghĩa là diều có thể nâng trọng lượng lớn, Gharib đã nhận ra.
Even a 300-tonne column could have been lifted to the vertical with 40 or so men and four or five sails.
Ngay cả một cột 300 tấn có thể đã được nâng lên theo phương đứng với 40 người đàn ông và bốn hoặc năm cánh buồm.
So Clemmons was right: the pyramid, builders could have used kites to lift massive stones into place.
Vì vậy, Clemmons đã đúng: kim tự tháp, nhà xây dựng có thể đã sử dụng diều để nâng đá khổng lồ đến nơi.
'Whether they actually did is another matter,' Gharib says.
Gharib nói: "Cho dù họ thực sự làm là một vấn đề khác.
There are no pictures showing the construction of the pyramids, so there is no way to tell what really happened.
Không có hình ảnh (để lại) cho thấy việc xây dựng các kim tự tháp, do đó, không có cách nào để nói những gì thực sự xảy ra.
The evidence for using kites to move large stones is no better or worse than the evidence for the brute force method,' Gharib says.
Bằng chứng cho việc sử dụng diều để di chuyển những tảng lớn không tốt hơn hay tồi tệ hơn bằng chứng cho phương pháp hợp lực ", Gharib nói.
F
Indeed, the experiments have left many specialists unconvinced.
Thật vậy, các thí nghiệm đã để lại thuyết phục đối với nhiều chuyên gia.
The evidence for kitelifting is non-existent,' says Willeke Wendrich, an associate professor of Egyptology at the University of California, Los Angeles.
Theo Willeke Wendrich, phó giáo sư về Ai Cập học tại Đại học California, Los Angeles, bằng chứng về sự nâng bằng diều không tồn tại.
G
Others feel there is more of a case for the theory.
Những người khác cho là có nhiều hơn một trường hợp cho lý thuyết này.
Harnessing the wind would not have been a problem for accomplished sailors like the Egyptians.
Việc khai thác gió sẽ không phải là vấn đề đối với thủy thủ lành nghề như những người người Ai Cập.
And they are known to have used wooden pulleys, which could have been made strong enough to bear the weight of massive blocks of stone.
Và họ đã biết sử dụng ròng rọc bằng gỗ, có thể đã được làm đủ để đỡ được khối lượng khối đá khổng lồ.
In addition, there is some physical evidence that the ancient Egyptians were interested in flight.
Ngoài ra, có một số bằng chứng vật lý mà người Ai Cập cổ đại đã quan tâm đến việc bay.
A wooden artefact found on the step pyramid at Saqqara looks uncannily like a modern glider.
Một đồ tạo tác bằng gỗ tìm thấy trên kim tự tháp bậc thang ở Saqqara trông giống một cách kỳ lạ một chiếc tàu lượn hiện đại.
Although it dates from several hundred years after the building of the pyramids, its sophistication suggests that the Egyptians might nave been developing ideas of flight for a long time.
Mặc dù nó có từ vài trăm năm sau khi xây dựng các kim tự tháp, sự tinh vi của nó cho thấy rằng người Ai Cập có thể đã phát triển ý tưởng cho việc bay trong một thời gian dài.
And other ancient civilisations certainly knew about kites; as early as 1250 BC, the Chinese were using them to deliver messages and dump flaming debris on their foes.
Và các nền văn minh cổ khác chắc chắn biết về diều; Vào khoảng năm 1250 TCN, người Trung Hoa đã sử dụng chúng để đưa tin và thả các vật nóng lên kẻ thù của họ.
H
The experiments might even have practical uses nowadays.
Các thí nghiệm thậm chí có thể sử dụng thực tế hiện nay.
There are plenty of places around the globe where people have no access to heavy machinery, but do know how to deal with wind, sailing and basic mechanical principles.
Có rất nhiều nơi trên toàn cầu, nơi mọi người không có máy móc hạng nặng, nhưng biết làm thế nào để đối phó với gió, thuyền buồm và các nguyên tắc cơ bản của cơ học.
Gharib has already been contacted by a civil engineer in Nicaragua, who wants to put up buildings with adobe roofs supported by concrete arches on a site that heavy equipment can't reach.
Gharib đã được một kỹ sư xây dựng dân dụng ở Nicaragua liên lạc với một công ty xây dựng với mái vòm bằng bê tông được hỗ trợ bởi các vòm bê tông trên một địa điểm mà thiết bị nặng không thể tiếp cận.
His idea is to build the arcnes horizontally, then lift them into place using kites.
Ý tưởng của ông là để xây dựng các cung theo chiều ngang, sau đó nâng chúng vào vị trí bằng cách sử dụng diều.
'We've given him some design hints,' says Gharib.
Gharib nói: "Chúng tôi đã đưa cho ông một vài gợi ý thiết kế.
We're just waiting for him to report back.
Chúng tôi chỉ chờ anh báo cáo lại thôi.
' So whether they were actually used to build the pyramids or not, it seems that kites may make sensible construction tools in the 21 st century AD.
" Vì vậy, cho dù họ đã thực sự được sử dụng để xây dựng các kim tự tháp hay không, có vẻ như diều có thể làm cho công cụ xây dựng hợp lý trong thế kỷ 21.
Không ai biết chính xác cách các kim tự tháp được xây dựng như thế nào.
Marcus Chown reckons the answer could be 'hanging in the air'.
Marcus Chown cho rằng câu trả lời có thể là 'chưa biết được chắc chắn.
A
The pyramids of Egypt were built more than three thousand years ago, and no one knows how.
Kim tự tháp của Ai Cập đã được xây dựng cách đây hơn ba ngàn năm, và không ai biết làm thế nào.
The conventional picture is that tens of thousands of slaves dragged stones on sledges.
Hình ảnh thông thường là hàng chục ngàn người nô lệ kéo những tản đá trên những con trượt.
But there is no evidence to back this up.
Nhưng không có bằng chứng nào cho thấy điều này.
Now a Californian software consultant called Maureen Clemmons has suggested that kites might have been involved.
Giờ đây, một chuyên gia tư vấn phần mềm của California gọi là Maureen Clemmons đã đề xuất rằng diều có thể đã được tham gia vào.
While perusing a book on the monuments of Egypt, she noticed a hieroglyph that showed a row of men standing in odd postures.
Trong khi nghiên cứu về một cuốn sách viết về các lăng mộ của Ai Cập, cô nhận thấy một chữ tượng hình diễn tả một hàng người đàn ông đứng trong tư thế kỳ lạ.
They were holding what looked like ropes that led, via some kina of mechanical system, to a giant bird in the sky.
Họ đang cầm cái gì trông giống như những sợi dây dẫn qua một số hệ thống cơ khí kina của một con chim khổng lồ trên bầu trời.
She wondered if perhaps the bird was actually a giant kite, and the men were using it to lift a heavy object.
Cô tự hỏi có lẽ con chim đó thực sự là một con diều khổng lồ, và những người đàn ông đang sử dụng nó để nâng một vật nặng.
B
Intrigued, Clemmons contacted Morteza Gharib, aeronautics professor at the California Institute of Technology.
Ngạc nhiên, Clemmons liên hệ với Morteza Gharib, giáo sư hàng không tại Học viện công nghệ California.
He was fascinated by the idea.
Ông đã bị mê hoặc bởi ý tưởng.
'Coming from Iran, I have a keen interest in Middle Eastern science - he says.
'Đến từ Iran, tôi có một mối quan tâm quan tâm đến khoa học Trung Đông- ông nói.
He too was puzzled by the picture that had sparked Clemmons's interest.
Anh ta cũng bối rối vì bức tranh đã gây ra sự quan tâm của Clemmons.
The object in the sky apparently had wings far too short and wide for a bird.
Vật thể trên bầu trời dường như có đôi cánh quá ngắn và rộng cho một con chim.
The possibility certainly existed that it was a kite/ he says.
Khả năng chắc chắn tồn tại rằng đó là một diều / ông nói.
And since he needed a summer project for his student Emilio Graff, investigating the possibility of using kites as heavy lifters seemed like a good idea.
Và vì ông cần một dự án mùa hè cho sinh viên Emilio Graff của mình, việc khảo sát khả năng sử dụng diều nâng những vật nặng dường như là một ý tưởng hay.
C
Gharib and Graff set themselves the task of raising a 4,5-metre stone column from horizontal to vertical, using no source of energy except the wind.
Gharib và Graff tự đặt ra nhiệm vụ nâng một cột đá dài 4,5 mét từ ngang lên thẳng đứng, không sử dụng nguồn năng lượng trừ gió.
Their initial calculations and scale-model wind-tunnel experiments convinced them they wouldn't need a strong wind to lift the 33,5-tonne column.
Các tính toán ban đầu của họ và mô hình thí nghiệm ống gió thu nhỏ thuyết phục họ rằng họ sẽ không cần một cơn gió mạnh để nâng cột 33,5 tấn.
Even a modest force, if sustained over a long time, would do.
Ngay cả một lực vừa phải, nếu duy trì trong một thời gian dài, sẽ làm được.
The key was to use a pulley system that would magnify the applied force.
Then chốt là sử dụng một hệ thống ròng rọc có thể phóng đại lực tác dụng.
So they rigged up a tent-shaped scaffold directly above the tip of the horizontal column, with pulleys suspended from the scaffold's apex.
Vì vậy, họ dựng lên mộthệ giàn giáo có hình cái lều trực tiếp trên đỉnh của cột ngang, với các ròng rọc được treo lên từ đầu của giàn giáo.
The idea was that as one end of the column rose, the base would roll across the ground on a trolley.
Ý tưởng là khi một đầu của cột nâng lên, cơ sở sẽ lăn trên mặt đất trên xe lăn.
D
Earlier this year, the team put Clemmons's unlikely theory to the test, using a 40-square-metre rectangular nylon sail.
Đầu năm nay, nhóm nghiên cứu đưa lý thuyết không thích hợp của Clemmons vào thử nghiệm, sử dụng cách buồm chữ nhật nylon40 mét vuông.
The kite lifted the column clean off the ground.
Diều đã nâng cột rời hẳn khoải mặt đất.
'We were absolutely stunned,' Gharib says.
Gharib nói: "Chúng tôi đã hoàn toàn bị kinh ngạc.
The instant the sail opened into the wind, a huge force was generated and the column was raised to the vertical in a mere 40 seconds.
Ngay khi cánh buồm được buông gió, một lực rất lớn đã được tạo ra và cột đã được nâng lên thẳng đứng chỉ trong vòng 40 giây.
E
' The wind was blowing at a gentle 16 to 20 kilometres an hour, little more than half what they thought would be needed.
Gió thổi vào khoảng 16-20 ki lô mét mỗi giờ, ít hơn một nửa mà họ nghĩ sẽ cần.
What they had failed to reckon with was what happened when the kite was opened.
Những gì họ không nghĩ đến là những gì đã xảy ra khi diều được mở ra.
There was a huge initial force - five times larger than the steady state force,' Gharib says.
Có một lực lượng ban đầu rất lớn, gấp năm lần so với lựcở trạng thái ổ định, "Gharib nói.
This jerk meant that kites could lift huge weights, Gharib realised.
Điều này Jerk có nghĩa là diều có thể nâng trọng lượng lớn, Gharib đã nhận ra.
Even a 300-tonne column could have been lifted to the vertical with 40 or so men and four or five sails.
Ngay cả một cột 300 tấn có thể đã được nâng lên theo phương đứng với 40 người đàn ông và bốn hoặc năm cánh buồm.
So Clemmons was right: the pyramid, builders could have used kites to lift massive stones into place.
Vì vậy, Clemmons đã đúng: kim tự tháp, nhà xây dựng có thể đã sử dụng diều để nâng đá khổng lồ đến nơi.
'Whether they actually did is another matter,' Gharib says.
Gharib nói: "Cho dù họ thực sự làm là một vấn đề khác.
There are no pictures showing the construction of the pyramids, so there is no way to tell what really happened.
Không có hình ảnh (để lại) cho thấy việc xây dựng các kim tự tháp, do đó, không có cách nào để nói những gì thực sự xảy ra.
The evidence for using kites to move large stones is no better or worse than the evidence for the brute force method,' Gharib says.
Bằng chứng cho việc sử dụng diều để di chuyển những tảng lớn không tốt hơn hay tồi tệ hơn bằng chứng cho phương pháp hợp lực ", Gharib nói.
F
Indeed, the experiments have left many specialists unconvinced.
Thật vậy, các thí nghiệm đã để lại thuyết phục đối với nhiều chuyên gia.
The evidence for kitelifting is non-existent,' says Willeke Wendrich, an associate professor of Egyptology at the University of California, Los Angeles.
Theo Willeke Wendrich, phó giáo sư về Ai Cập học tại Đại học California, Los Angeles, bằng chứng về sự nâng bằng diều không tồn tại.
G
Others feel there is more of a case for the theory.
Những người khác cho là có nhiều hơn một trường hợp cho lý thuyết này.
Harnessing the wind would not have been a problem for accomplished sailors like the Egyptians.
Việc khai thác gió sẽ không phải là vấn đề đối với thủy thủ lành nghề như những người người Ai Cập.
And they are known to have used wooden pulleys, which could have been made strong enough to bear the weight of massive blocks of stone.
Và họ đã biết sử dụng ròng rọc bằng gỗ, có thể đã được làm đủ để đỡ được khối lượng khối đá khổng lồ.
In addition, there is some physical evidence that the ancient Egyptians were interested in flight.
Ngoài ra, có một số bằng chứng vật lý mà người Ai Cập cổ đại đã quan tâm đến việc bay.
A wooden artefact found on the step pyramid at Saqqara looks uncannily like a modern glider.
Một đồ tạo tác bằng gỗ tìm thấy trên kim tự tháp bậc thang ở Saqqara trông giống một cách kỳ lạ một chiếc tàu lượn hiện đại.
Although it dates from several hundred years after the building of the pyramids, its sophistication suggests that the Egyptians might nave been developing ideas of flight for a long time.
Mặc dù nó có từ vài trăm năm sau khi xây dựng các kim tự tháp, sự tinh vi của nó cho thấy rằng người Ai Cập có thể đã phát triển ý tưởng cho việc bay trong một thời gian dài.
And other ancient civilisations certainly knew about kites; as early as 1250 BC, the Chinese were using them to deliver messages and dump flaming debris on their foes.
Và các nền văn minh cổ khác chắc chắn biết về diều; Vào khoảng năm 1250 TCN, người Trung Hoa đã sử dụng chúng để đưa tin và thả các vật nóng lên kẻ thù của họ.
H
The experiments might even have practical uses nowadays.
Các thí nghiệm thậm chí có thể sử dụng thực tế hiện nay.
There are plenty of places around the globe where people have no access to heavy machinery, but do know how to deal with wind, sailing and basic mechanical principles.
Có rất nhiều nơi trên toàn cầu, nơi mọi người không có máy móc hạng nặng, nhưng biết làm thế nào để đối phó với gió, thuyền buồm và các nguyên tắc cơ bản của cơ học.
Gharib has already been contacted by a civil engineer in Nicaragua, who wants to put up buildings with adobe roofs supported by concrete arches on a site that heavy equipment can't reach.
Gharib đã được một kỹ sư xây dựng dân dụng ở Nicaragua liên lạc với một công ty xây dựng với mái vòm bằng bê tông được hỗ trợ bởi các vòm bê tông trên một địa điểm mà thiết bị nặng không thể tiếp cận.
His idea is to build the arcnes horizontally, then lift them into place using kites.
Ý tưởng của ông là để xây dựng các cung theo chiều ngang, sau đó nâng chúng vào vị trí bằng cách sử dụng diều.
'We've given him some design hints,' says Gharib.
Gharib nói: "Chúng tôi đã đưa cho ông một vài gợi ý thiết kế.
We're just waiting for him to report back.
Chúng tôi chỉ chờ anh báo cáo lại thôi.
' So whether they were actually used to build the pyramids or not, it seems that kites may make sensible construction tools in the 21 st century AD.
" Vì vậy, cho dù họ đã thực sự được sử dụng để xây dựng các kim tự tháp hay không, có vẻ như diều có thể làm cho công cụ xây dựng hợp lý trong thế kỷ 21.
