Trí thông minh của loài kiến

Trí thông minh của loài kiến

Ant Intelligence

 

When we think of intelligent members of the animal kingdom, the creatures that spring immediately to mind are apes and monkeys.
Khi chúng ta nghĩ đến các thành viên thông minh của vương quốc động vật, những sinh vật mà ngay lập tức chú ý đến là đười ươi và khỉ.

But in fact the social lives of some members of the insect kingdom are sufficiently complex to suggest more than a hint of intelligence.
Nhưng trên thực tế đời sống xã hội của một số thành viên của vương quốc côn trùng là đủ phức tạp để cho thấy nhiều hơn một chút dấu vết về trí thông tin.

Among these, the world of the ant has come in for considerable scrutiny lately, and the idea that ants demonstrate sparks of cognition has certainly not been rejected by those involved in these investigations.
Trong số này, thế giới của kiến ​​đã được đưa ra kiểm tra gần đây, và ý tưởng rằng loài kiến đã chứng tỏ rằng các dấu hiệu của việc nhận diện là không thể chối cãi bởi những người tham gia vào các cuộc điều tra này.

Ants store food, repel attackers and use chemical signals to contact one another in case of attack.
Kiến bảo quản thực phẩm, đẩy lùi kẻ tấn công và sử dụng các tín hiệu hóa học để liên lạc với nhau trong trường hợp bị tấn công.

Such chemical communication can be compared to the human use of visual and auditory channels (as in religious chants, advertising images and jingles, political slogans and martial music) to arouse and propagate moods and attitudes.
Những kiểu giao tiếp hóa học có thể được so sánh với việc sử dụng các kênh thị giác và thính giác của con người (như trong các bài hát tôn giáo, hình ảnh quảng cáo và điệp khúc quảng cáo, khẩu hiệu chính trị và nhạc võ) để khơi dậy và truyền bá những tư tưởng và quan điểm.

The biologist Lewis Thomas wrote, Ants are so much like human beings as to be an embarrassment.
Nhà sinh học Lewis Thomas đã viết, kiến ​​rất giống con người ở 1 điểm đó là sự bối rối.

They farm fungi, raise aphids* as livestock, launch armies to war, use chemical sprays to alarm and confuse enemies, capture slaves, engage in child labour, exchange information ceaselessly.
Chúng trồng nấm, nuôi rệp Aphids như một loại gia súc, đưa quân đội ra chiến đấu, sử dụng chất hóa học dạng phun để cảnh báo và làm đối phương lẫn lộn, bắt giữ nô lệ, xuất hiện tình trạng lao động trẻ em, không ngừng trao đổi thông tin.

They do everything but watch television.
Chúng làm tất cả ngoại trừ xem truyền hình.

However, in ants there is no cultural transmission -everything must be encoded in the genes - whereas in humans the opposite is true.
Tuy nhiên, trong các loài kiến ​​không có truyền thông văn hoá - tất cả mọi thứ phải được mã hoá trong các gen - trong khi ở con người thì ngược lại.

Only basic instincts are carried in the genes of a newborn baby, other skills being learned from others in the community as the child grows up.
Bộ gien của một em bé mới chào đời chỉ mang thông tin về bản năng gốc, còn những kỹ năng khác sẽ được học hỏi từ thành viên cộng đồng trong quá trình đứa bé lớn lên.

It may seem that this cultural continuity gives us a huge advantage over ants.
Dường như tính liên tục văn hoá này mang lại cho chúng ta một lợi thế rất lớn hơn loài kiến.

They have never mastered fire nor progressed.

Chúng chưa bao giờ làm chủ được lửa hoặc tiến xa hơn.

Their fungus farming and aphid herding crafts are sophisticated when compared to the agricultural skills of humans five thousand years ago but have been totally overtaken by modem human agribusiness.
“Nghề” trồng nấm và nuôi rệp Aphids của chúng khá công phu nếu so với kỹ thuật nông nghiệp của con người vào năm nghìn năm trước nhưng lại hoàn toàn bị ngành kinh doanh thực phẩm nông nghiệp hiện đại của con người vượt mặt.

Or have they? The farming methods of ants are at least sustainable.
Hay có thật như vậy không? Các phương pháp canh tác của kiến ​​ít ra là bền vững.

They do not ruin environments or use enormous amounts of energy.
Chúng không phá hủy môi trường hoặc sử dụng một lượng lớn năng lượng.

Moreover, recent evidence suggests that the crop farming of ants may be more sophisticated and adaptable than was thought.
Hơn nữa, những bằng chứng gần đây cho thấy rằng việc trồng trọt của kiến ​​có thể phức tạp hơn và thích nghi hơn so với chúng ta nghĩ.

Ants were farmers fifty million years before humans were.
Kiến là những nông dân có từ 50 triệu năm trước khi con người xuất hiện.

Ants can't digest the cellulose in leaves - but some fungi can.
Kiến không thể tiêu hóa cellulose trong lá - nhưng một số nấm thì có thể.

The ants therefore cultivate these fungi in their nests, bringing them leaves to feed on, and then use them as a source of food.
Do đó các loài kiến đã nuôi dưỡng các loại nấm trong tổ của chúng, cung cấp lá cây cho chúng, và sau đó sử dụng chúng như một nguồn thực phẩm.

Farmer ants secrete antibiotics to control other fungi that might act as 'weeds’, and spread waste to fertilise the crop.
Những con kiến làm ​​nông tiết ra kháng sinh để kiểm soát các loại nấm khác có thể hoạt động như cỏ dại, và thải ra chất thải để bón phân cho cây trồng.

It was once thought that the fungus that ants cultivate was a single type that they had propagated, essentially unchanged from the distant past.
Đã có lần người ta nghĩ rằng nấm mà kiến ​​nuôi dưỡng là một loại mà chúng đã lan truyền, về cơ bản không thay đổi từ quá khứ xa xưa.

Not so.
Không phải vậy.

Ulrich Mueller of Maryland and his colleagues genetically screened 862 different types of fungi taken from ants' nests.
Ulrich Mueller của Maryland và các đồng nghiệp đã kiểm tra gen 862 loại nấm khác nhau lấy từ tổ của kiến.

These turned out to be highly diverse: it seems that ants are continually domesticating new species.
Những loài này rất đa dạng: có vẻ như kiến ​​đang liên tục thuần hóa các loài mới.

Even more impressively, DNA analysis of the fungi suggests that the ants improve or modify the fungi by regularly swapping and sharing strains with neighbouring ant colonies.
Thậm chí ấn tượng hơn, phân tích ADN của nấm cho thấy rằng kiến ​​đã cải thiện hoặc sửa đổi nấm bằng cách thường xuyên trao đổi và chia sẻ các chủng với các đàn kiến ​​lân cận.

Whereas prehistoric man had no exposure to urban lifestyles - the forcing house of intelligence - the evidence suggests that ants have lived in urban settings for close on a hundred million years, developing and maintaining underground cities of specialised chambers and tunnels.
Trong khi người tiền sử không có sự tiếp xúc với lối sống đô thị - căn nhà của trí thông minh - bằng chứng cho thấy kiến ​​đã sống ở các khu đô thị trong gần 100 triệu năm trước, phát triển và duy trì các thành phố dưới lòng đất với các buồng và đường hầm chuyên dụng.

When we survey Mexico City, Tokyo, Los Angeles, we are amazed at what has been accomplished by humans.
Khi chúng tôi khảo sát Thành phố Mexico, Tokyo, Los Angeles, chúng tôi rất ngạc nhiên trước những gì đã được thực hiện bởi con người.

Yet Hoelldobler and Wilson’s magnificent work for ant lovers, The Ants, describes a supercolony of the ant Formica yessensis on the Ishikari Coast of Hokkaido.
Tuy nhiên, Hoelldobler và tác phẩm tuyệt vời của Wilson cho những người yêu thích kiến, The Ants, mô tả như một siêu nhân của kiến ​​Formica yessensis trên bờ biển Ishikari của Hokkaido.

This ‘megalopolis’ was reported to be composed of 360 million workers and a million queens living in 4,500 interconnected nests across a territory of 2,7 square kilometres.
"Megalopolis" này được báo cáo là có 360 triệu công nhân và một triệu con ở 4,500 tổ kết nối với nhau trên một lãnh thổ 2,7 km2.

Such enduring and intricately meshed levels of technical achievement outstrip by far anything achieved by our distant ancestors.
Những mức độ thành tựu về mặt kỹ thuật lâu dài và lâu bền này vượt xa mọi thứ mà tổ tiên xa xôi của chúng ta đạt được.

We hail as masterpieces the cave paintings in southern France and elsewhere, dating back some 20,000 years.
Chúng tôi có những những kiệt tác những bức tranh hang động ở miền nam nước Pháp và những nơi khác, có niên đại khoảng 20,000 năm.

Ant societies existed in something like their present form more than seventy million years ago.
Các xã hội loài kiến đã tồn tại dưới dạng giống như hình thức hiện tại hơn bảy mươi triệu năm trước.

Beside this, prehistoric man looks technologically primitive.
Bên cạnh đó, người tiền sử trông có vẻ như công nghệ nguyên thủy.

Is this then some kind of intelligence, albeit of a different kind? Research conducted at Oxford, Sussex and Zurich Universities has shown that when desert ants return from a foraging trip, they navigate by integrating bearings and distances, which they continuously update in their heads.
Đây có phải là một loại trí thông minh, mặc dù có một loại khác không? Nghiên cứu tiến hành tại các trường Đại học Oxford, Sussex và Zurich đã chỉ ra rằng khi những con kiến ở ​​sa mạc trở về từ một chuyến đi tìm kiếm, chúng sẽ điều khiển bằng cách tích hợp cách di chuyển và khoảng cách đi được, thứ mà chúng liên tục cập nhật trong đầu.

They combine the evidence of visual landmarks with a mental library of local directions, all within a framework which is consulted and updated.
Chúng kết hợp bằng chứng của các mốc thị giác với một thư viện của những phương hướng lân cận, tất cả đều nằm trong một chuỗi được tư vấn và cập nhật.

So ants can learn too.
Vì vậy, kiến ​​cũng có thể học.

And in a twelve-year programme of work, Ryabko and Reznikova have found evidence that ants can transmit very complex messages.
Và trong một chương trình làm việc mười hai năm, Ryabko và Reznikova đã tìm thấy bằng chứng rằng kiến ​​có thể truyền tải những thông điệp rất phức tạp.

Scouts who had located food in a maze returned to mobilise their foraging teams.
Những con kiến thợ đã đặt thức ăn vào một mê cung đã quay trở lại để huy động các đội tìm kiếm của họ.

They engaged in contact sessions, at the end of which the scout was removed in order to observe what her team might do.
Chúng tham gia vào các buổi liên lạc, ở thời điểm cuối cùng những kiến thợ sẽ bị loại bỏ để quan sát những gì mà nhóm của chúng có thể làm.

Often the foragers proceeded to the exact spot in the maze where the food had been.
Thông thường những kiến thợ đi đến vị trí chính xác trong mê cung, nơi để thực phẩm.

Elaborate precautions were taken to prevent the foraging team using odour clues.
Các biện pháp đề phòng phức tạp đã được thực hiện để ngăn chặn nhóm tìm kiếm sử dụng manh mối.

Discussion now centres on whether the route through the maze is communicated as a 'left-right' sequence of turns or as a ‘compass bearing and distance’ message.
Thảo luận bây giờ tập trung vào việc liệu con đường thông qua mê cung được truyền đạt như là một chuỗi trình tự xoay trái hay như một thông điệp 'la bàn và khoảng cách'.

During the course of this exhaustive study, Reznikova has grown so attached to her laboratory ants that she feels she knows them as individuals - even without the paint spots used to mark them.
Trong suốt quá trình nghiên cứu cực nhọc này, Reznikova đã gắn bó với những chú kiến trong phòng thí nghiệm của mình đến mức bà cảm thấy mình biết được từng cá thể trong đó – ngay cả khi không có vệt màu dùng để đánh dấu chúng.

It’s no surprise that Edward Wilson, in his essay, ‘In the company of ants’, advises readers who ask what to do with the ants in their kitchen to: ‘Watch where you step.
Không có gì ngạc nhiên khi Edward Wilson, trong bài viết của mình, "Trong công ty kiến", khuyên người đọc yêu cầu phải làm gì với kiến ở trong nhà bếp để: "Hãy chú ý chỗ bạn.

Be careful of little lives.
Hãy cẩn thận với những sinh mạng bé nhỏ.

Chú thích:
' * aphids: small insects of a different species from ants.
* Rệp: côn trùng nhỏ của một loài khác nhau từ kiến.

Ô TÔ TỰ LÁI

Cars that can drive themselves

Cars that can drive themselves	Ô TÔ TỰ LÁI
The idea of the self-driving car dates back to before the Second World War.	Ý tưởng về chiếc ô tô tự lái có từ trước Chiến tranh thế giới thứ II.
Visitors to General Motors’ ‘Futurama’ at the 1939 World Fair in New York were shown a vision of the future in I960, in which radio-controlled automobiles would zip along perfectly safe highways.	Khách truy cập vào General Motors' 'Futurama'  ’Futurama’ ở Hội chợ Thế giới 1939 tại New York thể hiện tầm nhìn tương lai năm 1960, khi mà ô tô điều khiển bằng radio chạy hoàn hảo qua những con đường cao tốc an toàn  .
In the 1950s, General Motors and the Radio Corporation of America began experimenting with such a system, digging radio-transmitting cables into roads at a cost of around $100,000 per mile.	Vào những năm 1950, tổng công ty mô tô và radio của Mỹ bắt đầu thử nghiệm với một hệ thống như vậy , đào cáp dẫn truyền vô tuyến vào đường với chi phí khoảng 100000 đô la 1 dặm.
The system worked. In 1958, a Chevrolet impala made it round a special course ‘without the driver’s hands on the steering wheel’ but it joined the list of other expensive automated dreams.	Hệ thống đã hoạt động. Vào năm 1958, một Chevrolet impala làm một cuộc tiến hành đặc biệt ‘ không có tay người lái trên vô lăng’ nhưng nó lại có mặt trong danh sách những ước mơ tự động đắt tiền khác.
The first real breakthroughs   for self-driving cars took place in the late 1980s, in the £800m Eureka Prometheus Project, led by Ernst Dickmanns of the Bundeswehr University Munich, a pioneer of computer vision.	Sự đột phá thật sự đầu tiên cho những chiếc ô tô tự lái diễn ra vào muộn những năm 1980, trong dự án 800m euro Eureka Prometheus, được chỉ huy bởi Ernst Dickmans của Bundeswehr University Munich, một người tiên phong của tầm nhìn máy tính.
Using just four black and white cameras, Dickmanns’s cars managed two road trips of more than 1,000 kilometres through Europe in 1994 and 1995, driving without human intervention 95% of the time.	Sử dụng chỉ 4 cái camera đen trắng, những chiếc ô tô của Dickmans đã quản lí 2 chuyến đi đường bộ của hơn 1000 km qua Châu Âu vào năm 1994 và 1995, tự lái mà không cần sự can thiệp của con người 95% thời gian.
Automated cars have made huge leaps and bounds in recent years. Starting in 2004, Darpa, the high- tech research wing of the US military, ran a series of competitions for driverless vehicles.	Những chiếc ô tô tự động đã có những bước nhảy vọt vào những năm gần đây. Bắt đầu từ năm 2004, công cuộc nghiên cứu công nghệ cao của quân đội Mỹ đã điều hành một loạt những cuộc thi cho những phương tiện xe cộ không người lái.
The winning team was hired by Google, and for years the technology company ran a fleet of automated cars around the highways of California.	Đội chiến thắng được thuê bởi Google, và trong nhiều năm công ty công nghệ đã điều hành một nhóm xe tự động trên khắp những con đường cao tốc của California.
So far the cars have clocked up 200,000 miles and have been involved in one minor human-caused accident.	Cho đến nay ô tô đã ghi được 200.000 dặm và đã có liên quan đến một tai nạn nhỏ do con người gây ra.
Google is not on its own.	Google không phải là của riêng nó.
Other car manufacturers also have some kind of automated car in the works, with research and testing also going on in the UK and Germany.	Những nhà sản xuất ô tô khác cũng sở hữu một vài loại ô tô tự động ở chỗ làm việc, với nghiên cứu và thử nghiệm vẫn đang tiếp tục ở Anh và Đức.
Most driverless cars share the same ‘Velodyne’ laser system on their roofs. 64 spinning lasers provide a constant, 3D view of the environment 40 metres around the car, while radars on the bumpers and a rear-view camera also feed in information.	Hầu hết những chiếc ô tô không người lái chia sẻ hệ thống laser tương tự ‘Velodyne’ trên mái nhà của họ. 64 tia quay laser cung cấp một chế độ xem 3D liên tục , môi trường 40m xung quanh xe, trong khi radar trên các cản xe và camera phía sau cũng cung cấp thông tin.
The data is sorted by algorithms that distinguish between cars, pedestrians, plastic bags and cats, and tell the car what to do.	Dữ liệu được sắp xếp theo thuật toán phân biệt giữa các xe hơi, người đi bộ, túi nhựa và mèo và nói cho xe hơi biết phải làm gì.
Automated cars are programmed to be model drivers: they stop when pedestrians step onto the road; they give way when they should; they stay out of other cars’ blind spots and nudge forward when other cars should be letting them through.	Xe ô tô tự động được lập trình để trở thành người lái xe mô hình: chúng dừng khi người đi bộ đi đường, chúng nhường đường khi họ nên, chúng ở ngoài những điểm mù của những chiếc xe khác và di chuyển về phía trước khi những chiếc xe khác nên để cho chúng đi qua.
Across the world, 1.2 million people are killed or injured on the roads each year with human error to blame 90% of the time.	Trên toàn thế giới, 1,2 triệu người bị giết hoặc bị thương trên đường mỗi năm với lỗi của con người để đổ lỗi cho 90% thời gian.
‘It’s amazing to me that we let humans drive cars,’ says Eric Schmidt, the executive director of Google.	Eric Schmidt, giám đốc điều hành Google nói:’Nó thật tuyệt vời với tôi khi để con người lái xe’
Paul Newman, a robotics engineer at Oxford University, says it is only a matter of time before we hand over the wheel.	Paul Newman, một kỹ sư robot tại Đại học Oxford, nói rằng đó chỉ là vấn đề thời gian trước khi chúng ta bàn giao bánh xe.
‘It’s crazy to imagine that in ten to twenty years we’ll still have to sit behind a wheel, concentrating hard, not falling asleep and not running over people’, he says.	Anh ấy nói: ‘ Nó thật điên rồ để tưởng tượng trong 10 đến 20 năm nữa, chúng ta sẽ vẫn phải ngồi sau tay lái, không ngủ và cũng không cán qua người’.
Computer-controlled cars offer the benefits of safety, fuel efficiency and speed.	Những chiếc ô tô bị kiểm soát bởi máy tính mang lại rất nhiều lợi ích của an toàn, hiệu suất nhiên liệu và tốc độ.
Roads full of automated cars, all communicating with one another, will see vehicles going bumper-to- bumper at 70mph, eliminating traffic jams.	Các con đường đầy những chiếc xe tự động , tất cả giao tiếp với nhau, sẽ nhìn thấy phương tiện đi theo bội thu ở tốc độ 70 dặm trên 1 giờ, loại bỏ ách tắc giao thông.
In spite of the encouraging pace of development, however, enormous hurdles still remain, notably how to engineer human common sense.	Mặc dù tốc độ phát triển đáng khích lệ, tuy nhiên, những trở ngại to lớn vẫn còn, đặc biệt chế tạo cảm giác chung của con người.
‘Imagine a situation where a box falls onto the road in front of you,’ says John Leonard, a mechanical engineering professor at the Massachusetts Institute of Technology.	‘Hãy tưởng tượng một tình huống nơi mà 1 cái hộp rơi xuống đường ngay trước mặt bạn’, John Leonard, một giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Viện công nghệ Massachusetts nói.
‘The system needs to make a split-second decision to either go straight through it or to swerve left or right - which might have worse consequences than just going forward’.	‘Hệ thống cần đưa ra quyết định phân chia hai giây để đi thẳng qua nó hoặc rẽ sang trái hoặc phải – có thể gây ra những hậu quả tồi tệ hơn so với việc tiến lên’
Other challenges include recognising the weaknesses of automated cars: how do their sensors respond to glare, poor weather, or damage?	Những thử thách khác bao gồm việc  nhận ra những điểm yếu của những chiếc ô tô tự động: cảm biến của chúng phản ứng với ánh sáng chói, thời tiết xấu hoặc thiệt hại như thế nào?
However, no matter how good, their guidance systems . are, self-driven cars will still have accidents.In which case,who will be responsible- the car manufacturer, the software developer or the human driver - for failing to override the computer at the critical moment?	Tuy nhiên, không có vấn đề làm thế nào tốt, hệ thống hướng dẫn của họ là những chiếc xe tự lái vẫn sẽ có những tai nạn khác. Trong tình huống đó, người sẽ chịu trách nhiệm – nhà sản xuất xe ô tô, nhà phát triển phần mềm- trình điều khiển bởi con người .
But will the cars even have people on board?	Nhưng những chiếc xe thậm chí có người trên tàu ?
One of the attractions, surely, will be in ordering them to come and pick us up: in which case will it be empty car A, or car B with driver, which is to blame for a driving mistake?	Một trong số những điểm hấp dẫn chắc chắn sẽ ra lệnh cho họ đến và đón chúng tôi: trong trường hợp nào nó sẽ là xe trống A, hoặc xe B với tài xế, đó là để đổ lỗi cho một sai lầm lái xe?
In whatever form they emerge, automated cars will require the greatest overhaul of the law of the roads since the rise of the automobile in the first half of the 20th century.	Trong bất kỳ hình thức nào họ nổi lên, những chiếc xe tự động sẽ đòi hỏi sự sửa chữa lớn nhất về luật đường bộ kể từ khi tăng ô tô trong nửa đầu thế kỷ 20.
It seems unlikely, at least for the time being, that drivers will hand over their car keys.	Nó có vẻ như là không thể, ít nhất trong thời gian này, tất cả những người lái xe sẽ giao chìa khoá xe của họ.
A lot of people actually like to drive and hate being passengers.	Rất nhiều người tuyệt đối thích lái xe và ghét là hành khách.
More likely we will see a continuation of the gradual automation of cars that have been under way for two decades, during which automatic lane-keeping, cruise control and parking aids have been gratefully taken up.	Nhiều khả năng chúng ta sẽ thấy sự tiếp tục tự động dần dần của những chiếc xe đã được tiến hành trong hai thập kỷ, trong đó tự động giữ làn đường, kiểm soát hành trình và viện trợ đậu xe đã được biết ơn.
A new Volvo, for example, now maintains safe distances in heavy traffic without human intervention, and Nissan is working on software that anticipates a driver’s next move, adjusting the car ahead of time. Piece by piece, radars, lasers, car to car communication, and the warning of dangers ahead will be added as well, slowly easing the wheel out of our hands.	Một chiếc Volvo mới, ví dụ, bây giờ duy trì khoảng cách an toàn trong lưu lượng lớn mà không có sự can thiệp của con người, và Nissan đang làm việc trên phần mềm dự đoán động thái tiếp theo của lái xe, điều chỉnh chiếc xe trước thời hạn. Từng mảnh, radar, laser, xe hơi để giao tiếp xe hơi, và cảnh báo nguy hiểm phía trước sẽ được thêm vào là tốt, từ từ nới lỏng bánh xe ra khỏi bàn tay của chúng tôi.